Jak wykorzystać bazy danych z zakresu praw własności intelektualnej w biznesie?
Prawa własności intelektualnej na stałe zagościły już nie tylko w przepisach prawnych na różnym szczeblu, ale i w umowach zawieranych codziennie przez przedsiębiorców.
O zabezpieczaniu swoich dóbr osobistych nie tylko poprzez rejestrację, ale i skrupulatne uregulowanie w zapisach umownych pamiętają już nie tylko największe korporacje i liderzy innowacji, ale każdy uważny przedsiębiorca. Portfolio własności intelektualnej jest dziś istotnym elementem zasobów firmy i jej pozycji rynkowej. Pomimo, że liczba zgłaszanych do ochrony prawnej w kraju i za granicą pomysłów z Polski stale rośnie[1], nadal niedoceniana zdaje się być rola międzynarodowych baz danych i wyszukiwarek informacji udostępnianych przez wybrane organizacje międzynarodowe w zakresie własności intelektualnej.
Obecnie zgłoszeń o zastrzeżenie wynalazków, znaków towarowych czy wzorów przemysłowych możemy dokonywać nie tylko na poziomie krajowym, ale i unijnym i międzynarodowym. Dzięki zacieśnianiu współpracy państw w zakresie ochrony własności intelektualnej, przede wszystkim w ramach Światowej Organizacji Własności Intelektualnej i Unii Europejskiej, coraz dostępniejsze stają się bazy danych i inne narzędzia obejmujące wartościowe informacje z tego zakresu. Przeniesione w ostatnich latach do przystępnej formy elektronicznej bazy pozwalają na szybkie i efektywne wyszukiwanie informacji naukowo-technicznych, które wspierają działalność gospodarczą i naukową. Korzystać z nich dla osiągnięcia własnych celów może każdy przedsiębiorca.
Jakie korzyści płyną z używania baz danych w zakresie własności intelektualnej dla przedsiębiorców?
Dzięki informacjom zawartym w bazach danych i innych narzędziach udostępnianych przez państwa i organizacje międzynarodowe zyskujemy darmowy i szybki dostęp do cennej wiedzy. Zakres tej wiedzy zależy przede wszystkim od kategorii własności intelektualnej, którą zgłębiamy. Przykładowo w bazach patentowych zawarte są informacje o dacie zgłoszenia wynalazku, a także opisy patentowe i sposoby zastosowania wynalazku. Dzięki zawartym w rejestrze zgłoszeń patentowych informacjom możemy nie tylko sprawdzić, czy nasz nowy pomysł nie został już opatentowany na danym rynku i uniknąć kosztów powielania badań nad znanymi już rozwiązaniami, ale i zasięgnąć inspiracji odnośnie kolejnych innowacji. Możemy również monitorować ważność praw wyłącznych, przyznanych innych podmiotom, a w razie ich wygaśnięcia swobodnie zacząć je eksploatować. W odniesieniu do znaków towarowych możemy sprawdzić, czy nasza koncepcja oznaczenia firmy nie została już zastrzeżona w innym kraju albo sprawdzić, jakie znaki cieszą się największą popularnością i skutecznością.
Niezależnie od kategorii, za pomocą uzyskanych w krajowych i międzynarodowych bazach danych informacji, przedsiębiorca zyskuje możliwość oszacowania wartości własnych praw własności intelektualnej i zdobycia danych o charakterze naukowo-technicznym, w tym wyników badań. Dzięki nim możemy zebrać też cenne informacje rynkowe, obserwować kierunki rozwoju i tendencje na rynkach zagranicznych w określonych branżach. Co więcej, korzystanie z baz danych pozwala na monitorowanie działalności konkurencji, jak również odnalezienie potencjalnych partnerstw handlowych. Umieszczanie natomiast informacji na temat własnych innowacji w bazach danych poświęconych określonym dziedzinom gospodarki pozwoli na promocję własnej firmy, pozyskanie potencjalnych klientów czy finansowania.
Użyteczność informacji umieszczonych w bazach danych z zakresu własności intelektualnej jest zatem nieoceniona, a sposób ich wykorzystania zależeć będzie od indywidualnych potrzeb przedsiębiorcy. W kolejnym wpisie podpowiemy, jakie międzynarodowe bazy danych i narzędzia internetowe są najbardziej warte uwagi.
[1] Statistical Country Profiles – Poland, WIPO 2022, dane z lat 2011-2022, źródło: https://www.wipo.int/ipstats/en/statistics/country_profile/profile.jsp?code=PL (dostęp: 28.09.2022.)
Paulina Kłeczek, radca prawny
